De beenderenkapel in Evora

De man achter de eikenhouten tafel klikte zijn telefoon af en poneerde een bordje op een metalen staander vlak voor de ingang van de kapel met de niet mis te verstane boodschap : ”fechado”.

De Chinees die als eerste het verbod op zijn neus kreeg, keek bedremmeld naar zijn megagrote lens terwijl zijn vrouw wat verweesd stond te zwaaien met een selfie- stick.

Een kaki geshorte Amerikaan begon zich nog dikker te maken dan hij al was, supporterend voor twee Portugezen die op 2 mm van het plakkaat hevig stonden te gesticuleren tot plots met drie klanken één gebalde Portugese naam hen deed verstommen : “Ronaldo”.

Het vroeg even tijd voor een aantal gelegenheidstolken de boodschap aan de wachtende meute hadden verkocht, met name dat Ronaldo in alle sereniteit op zijn ééntje wou komen bidden in de Kapel der Beenderen.

De laatste cohorte bezoekers werd vriendelijk opgejaagd om de kapel te verlaten en een half uur later stopte een pikzwarte Lamborghini als inpakpapier voor de Portugese voetbalgod : Christiano Ronaldo wandelde het portaal binnen dat in no time was omgebouwd tot een corridor met rode loper aan beide zijden afgeborduurd met een geïmproviseerde nadarafsluiting die alleen applaus en bewonderende kreetjes liet passeren tot in de keizerlijke middengang.

Ronaldo, zijn donkere haardos onberispelijk gebekt, was gekleed in een wit maatpak met een groen-rode das die zijn dubbele loyauteit naar Portugal en Madrid moest evoqueren.

Op zijn uitdrukkelijke vraag was de hele kapel inclusief voorgeborchte ontruimd en toen hij de laaggewelfde, flauw verlichte ruimte binnentrad, was het opschrift aan de portaaldeur hem ontgaan.

Ronaldo wou alleen zijn om te bidden en steun te vragen voor een opdracht die hem in de voetbalgeschiedenis zou brengen.

Na de overwinning van Real Madrid tegen Manchester City in de halve finale van de Champions League, zou Ronaldo met zijn ploeg in Milaan op 28 mei strijden tegen stadsgenoot Atletico om kampioen van Europa te worden.

Nog geen twee maand later zou hij een matig Portugees landenteam in zijn eentje moeten optillen tot Europees kampioen op 10 juli in Parijs.

Behalve zijn licht gebruind gezicht, zag hij er even wit uit als de schedels, de dijbenen, spaakbenen en ellepijpen die de steunpilaren en de muren als een apocalyptisch feest decoreerden.

Ronaldo zag er zijn tegenstanders in die doodsbang al hun krachten zagen wegglijden wanneer Ronaldo hen op het voetbalveld recht in de ogen keek.

"Heer God, u weet welke opofferingen ik heb doorstaan om te geraken op dit punt en u weet dat de matchen van de volgende 2 maanden historisch kunnen zijn.

U weet ook dat ik de beste Portugese voetballer aller tijden ben maar voetbal is een grillig fenomeen en enkel u bent in staat om mijn weergaloze schoten te richten naar de binnenkant van de paal in plaats van de buitenkant.”

"U bent niet de grootste Portugese voetballer aller tijden, meneer Ronaldo, die eer is weggelegd voor Eusebio!", galmde plots een stem van tussen de knoken : “Eusebio scoorde 727 goals in 715 matchen in het Benfica-truitje, jij hebt 485 clubgoals op je naam en 56 internationale in 791 matchen.”

Ronaldo schrok zich een aap maar reeds 5 seconden later werd zijn angst overtroffen door een grenzeloze ontstemming omdat iemand het had aangedurfd Eusebio boven hem te plaatsen.

"Wie ben jij?", snauwde de witte voetbalgod :"Je kan Benfica en de Portugese competitie toch niet vergelijken met Manchester en Madrid!

Kijk naar het aantal doelpunten in de Champions League : op één vind je een zekere Ronaldo met 96 doelpunten, op 9 Eusebio met 46.

De Zwarte Parel was een groot voetballer die ik enorm respecteer maar nu al heb ik al zijn trofeeën geëvenaard of overtroffen en mijn carrière is nog lang niet afgerond. Vergelijk het een beetje met Johannes de Doper die de Weg heeft klaargemaakt voor Jezus Christus."

“Ik ben de geest van Antonio de Spinola", kwetterde een doodskop vanuit de derde zuil rechts : "Leiderschap, vriend, daar gaat het over, niet zelf willen scoren maar anderen de mogelijkheid bieden om zich te ontwikkelen.

Ik was het die op 25 april 1974 een staatsgreep pleegde om komaf te maken met het gehate Salazar-regime.

Er heerste tevredenheid in het land omdat ik politieke gevangenen vrijliet, verbannen oppositieleiders liet terugkeren, de perscensuur heb opgeheven terwijl ik eerste minister Caetano en president Tomas naar Madeira heb gestuurd”.

“Mijn geboorteland als ballingsoord...”, slikte Ronaldo in stilte.

“Ik was het die een halt toeriep aan de geldverslindende koloniale oorlogen in Afrika en in '75 verkiezingen hield voor de grondwetgevende vergadering die werd gewonnen door de socialistische Partij van Mario Soares.

Ik had de macht, mijn vriend Ronaldo, ik was de grootste maar reeds hetzelfde jaar had ik het presidentschap doorgegeven aan Francisco da Costa Gomez en door het instellen van democratische verkiezingen heb ik mezelf overbodig gemaakt."

Ronaldo keek beduusd voor zich uit tot hij opgeschrikt werd door een andere schedelkop die op arrogante toon De Spinola de les kwam spellen :

”Leiderschap en democratie, mijn vriend, zijn twee dingen die niet door dezelfde deur kunnen.

Men kan niet tegelijk zijn volk besturen en behagen.

Heb je het aantal kabinetten geteld, Antonio, sinds je de eerste vrije verkiezingen organiseerde? Deed me  denken aan de periode voor 1926, net na de val van de laatste Portugese dynastie, waar in 16 jaar tijd maar liefst 45 verschillende regeringen aan de macht waren en zoals steeds ten tijde van chaos waren het vooral de socialisten die de zaak verziekten.

Na de staatsgreep in ‘26 had generaal/president Oscar Carmone mij nodig om het failliete Portugal weer op de rails te krijgen maar dr Antonio de Oliveira Salazar, hoogleraar in de economie aan de universiteit van Coimbra, wou enkel minister van financiën worden wanneer hij onbeperkte volmachten kreeg.

Carmona wilde niet ingaan op mijn eis maar op 27 april ‘28 werd ik opnieuw in Lissabon ontboden en ik kreeg en pakte de carte blanche om het land te hervormen. 
De begroting werd sluitend gemaakt, schulden werden afgelost, de infrastructuur van het land werd weer opgebouwd en de woningbouw en medische zorgen werden bevorderd.

Vier jaar later heb ik als minister-president een nieuwe grondwet ingesteld die de basis vormde van mijn “Estado Novo" (nieuwe staat ) en mijn dictatoriale bewind.

Ik kon Portugal uit de Tweede Wereldoorlog houden en maakte goede vriendjes met de Kerk die ik het monopolie gaf als enig geloof van de Portugese natie."

“Dat is taal naar mijn hart", dacht Ronaldo bij zichzelf : ”Leiderschap met onbeperkte volmachten en alles in dienst van de dictator die op superieure wijze zijn volk leidt naar de overwinning.”

"Doet me denken aan mijn broer Miguel die na de dood van ons vader Joao VI in 1826 regent was geworden van Portugal en weigerde samen met zijn Spaanse vrouw Carlota de liberale grondwet te ondertekenen", klappertandde een doodskop ergens aan de linkerkant.

"Haha broertje keizer Pedro de Eerste van Brazilië terwijl Portugal daar niets meer te zeggen had”, repliceerde broer Miguel : “Onder jouw bewind werd het een absoluut verlamde boel terwijl ook de kerk de mist inging : in 1834 werden alle kloosters opgeheven en ingericht als scholen, kantoren musea en kazernes.

De doodsstrijd van ons koningshuis Bragança duurde nog tot 5 oktober 1910 toen Portugals laatste koning Manuel II vluchtte naar Engeland.”

"Keizer van Brazilië", mopperde Ronaldo: "die titel had me niet misstaan moest ik Portugal tijdens het laatste wereldkampioenschap naar de wereldbeker hebben geloodst. Met mijn kompanen van Real Madrid had ik het wel geflikt maar die Portugese internationalen zijn hopeloos.

Heer, ik bid tot u, geef mijn Portugese ploeggenoten talent en geluk zodat ik hen kan helpen om het Europees kampioenschap binnen te halen."

"Jij bent een verrader", begon een 16de eeuwse schedel te roepen :”Ik Sebastiao de Eerste heb op dertienjarige leeftijd het koningschap voor mijn land opgenomen.

Samen met mijn vriend Luis Vaz De Camoës,  Portugals grootste dichter, heb ik er van gedroomd om in Marokko een Christenrijk te stichten.

Ik heb er mijn leven gelaten en die Spaanse smeerlap Philips II heeft er van misbruik gemaakt om twee jaar later in 1580 Portugal in te lijven bij Spanje.

Zestig jaar heeft die uitbuiting en plundering geduurd tot in 1650 het koningshuis Bragança de Spanjaarden er uitgooide.

En jij speelt nota bene voor Real Madrid, “de Spaanse Koninklijke”, die je hoger inschat dan je eigen Portugese team.

Heer God, moge het Ronaldo op dezelfde wijze vergaan als mijn mislukte kruisvaartmissie naar Tanger."

"Je begrijpt het niet, Sebastiaan", zuchtte Ronaldo: "De wereld is veranderd. Alles is veel mondialer geworden.

Topspelers van heel de wereld worden gekocht en verkocht aan kapitaalkrachtige teams uit Engeland, Duitsland, Italië, Spanje en Frankrijk.

Vaak zijn het Russische, Arabische of Chinese financiers die clubs opkopen en spelers aantrekken met miljoenen euro’s.

Enkel tijdens de Wereldbeker en het Europees Kampioenschap kan de nostalgie van landenteams nog even openbloeien maar de dollars en de euro’s bepalen het circus; de wereld is mijn dorp."

“Dat had ik ook wel kunnen zeggen", klonk het aan de achterkant van een andere pilaar : "Met een vloot van vijf schepen ben ik op 20 september 1519 vertrokken voor een wereldreis.

We hebben de bocht genomen langs het uiterste punt van Zuid-Amerika, de Grote Oceaan overgestoken en jammer genoeg ben ik in 1521 gesneuveld in een gevecht met inboorlingen op de Filipijnen maar één schip met 18 bemanningsleden heeft de volledige trip rond de wereld rondgemaakt. “

“Fernao Maghalaes, nog zo'n Spaanse verrader", kakelden twee schedels vanuit de muur :

“Ik Bartolomeo Diaz, heb in 1487 Kaap de Goede Hoop gerond en mijn vriend Vasco da Gamma is op 20 mei 1498 gearriveerd in India.

Maar wij vaarden voor Portugal, voor de koningen van het huis Avis.

Onze prestaties en wereldroem hebben we te danken aan Hendrik de Zeevaarder die aardrijkskundigen, zeelieden, kaartentekenaars, wis- en sterrenkundigen en instrumentenmakers verzamelde om vanaf 1418 de zeevaartschool van Sagres te stichten. 

Wij hebben van Portugal een wereldmacht gemaakt terwijl gij, Maghalaes, uw Portugees staatsburgerschap hebt opgezegd en u verkocht aan Spanje.

Maar je hebt je grootste levensproject met de dood bekocht. Denk daar maar eens aan vriend Ronaldo."

"Het zal wel gaan zeker", declareerde een doodskop net onder het bovenste gewelf :

"Laat meneer van Ronaldo eens met rust. Ik heb geen boodschap aan al die anti-Spaanse ressentimenten. De Moren waren onze vijanden, niet de Spanjaarden.

Ben je vergeten dat mijn overgrootvader Alfonso I Enriques, de eerste koning van Portugal, van Spaanse afkomst was. Hij was de kleinzoon van Alfonso VI, koning van Castilië en Leon en werd in 1143 door de aartsbisschop van Braga koning van Portugal gekroond.

Ik geef toe dat het Huis van Castilië en de Paus het jonge Portugal wat geambeteerd hebben maar uiteindelijk hebben mijn vader Sancho I en ikzelf Sancho II de Moors-Spaanse Almohaden, een islamitische dynastie uit Noord-Afrika, helemaal uit Portugal weggeveegd.

Zo heb ik in 1232 de stad Monsaraz definitief bevrijd van de islamisten met de hulp van de Tempeliers.

In 1238 veroverden we de stad Mertola die ik ter verdediging heb geschonken aan de ridders van de Orde van Santiago.

We hebben de moskee omgetoverd in een katholieke kerk, Igreja Matriz, het kasteel helemaal gerestaureerd en een donjon gebouwd om de heroverde stad te kunnen verdedigen."

"De Orde van Santiago: wat is dat voor iets?", vroeg Ronaldo die als geboren Madeiraan en vroege schoolverlater vermoedelijk niet veel afwist van de Reconquista en de kruisvaarders.

"Eigenlijk verwijst de naam naar de heilige Jacobus, leerling van Jezus, gestorven als martelaar en die op mysterieuze wijze de christenen zou hebben geholpen in hun strijd tegen de Moren. 
Zijn graf zou zich bevinden in Santiago de Compostella, dat een bedevaartsoord werd voor kruisvaarders. Deze ridderorde, ook wel genoemd de Orde van St Jacob van het Zwaard, werd oorspronkelijk door Spaanse vorsten en de katholieke kerk opgericht met het oog op hun strijd tegen de Moren en het genootschap kon worden beschouwd als een soort symbiose tussen ridders en monniken met dien verstande dat ze wel mochten trouwen, zij het éénmaal met één vrouw en volgens de regels van kuisheid van de kerk. De bazen van het adellijk clubje werden grootmeesters genoemd en later vervangen door vorsten.

Vandaag is koning Juan Carlos de grote baas van de adellijke orde van de wit geklede mannen met het rood Ordekruis op hun rechterschouder "

"Verdorie, waarom heeft president Silva mij dan benoemd als Grootofficier in de Orde van de Infant Dom Henrique? ", aldus Ronaldo: "De witte outfit van Real Madrid en de rode truitjes van het Portugees nationale elftal hadden beter geaccordeerd met de mantelpakjes van deze Jacobussen.

Alleen dat van die vrouwen lijkt me niet op het lijf geschreven en de Moren hebben nog geen topclubs op de kaart gezet, dus als tegenstanders stellen ze voor mij niet echt veel voor."

"Ik zou die islamisten toch maar niet onderschatten", antwoordde koning Sanchez II : "De grote oorlogen vechten ze onder mekaar uit in het Midden-Oosten maar met toenemende frequentie sturen ze zelfmoordterroristen die zich naast je deur laten ontploffen. Je weet toch dat het Europees kampioenschap een belangrijk doelwit is voor die IS-jongens."

"Voetbal is oorlog, heeft ooit een Nederlandse trainer gezegd en in dat gevecht zal ik de witte ridder zijn”, sprak Ronaldo : ”Van echte oorlog heb ik niet veel verstand. Trouwens het is goed dat nationale ploegen tegen elkaar spelen als faire uitlaatklep voor nationalistische gevoelens die anders met kanonnen moesten worden beslecht.

Dankzij de populariteit van het voetbal is er sinds de nazi's geen oorlog meer geweest in Europa."

Ronaldo's profetische woorden werden onthaald op gegrinnik van Salazar en De Spinola : "Vergeten dat Hitler sport gebruikte als propaganda tijdens de Olympische Spelen van Berlijn in '36 of dat de Russen tot op vandaag hun superieure sportieve prestaties etaleren ondanks doping en gesjoemel.

Waren de oorlogen in Bosnië en Kroatië misschien een leuk voetbaltornooi? En wat dan gezegd van de keizers van het voetbalcircus Sep Blatter en Michel Platini, de tempelridders van de voetbalethiek?"

Ronaldo voelde zich in het voorbije half uur al meer gepasseerd dan in gans zijn voetbalcarrière.

Hij raakte ontmoedigd en bad verder:

"Heer God, al deze presidenten, ontdekkingsreizigers, tempelridders en koningen van de Portugese dynastieën Bourgondië, Avis en Bragança zijn gewoon stikjaloers op mij.

Ik ben enkele jaren geleden uitgeroepen tot de meest sexy man ter wereld, ik naai fotomodellen, ik ben beroemd en bewonderd en ik verdien geld als slijk en bovenal : ik leef wat je van die doodskoppen niet kan zeggen.

Ik dank je omdat je mijn moeder hebben gedwarsboomd in haar poging om mij met een overdaad aan bruin bier en een wilde run te laten aborteren. Ik dank je omdat je mij hebt behoed om te treden in de voetsporen van mijn vader die zich dooddronk toen ik 19 jaar geworden was.

Ik dank je omdat je de voetbalscouts van Lissabon naar Madeira hebt gestuurd om mij naar de Portugese hoofdstad te transfereren waar ik in 2003 met Sporting Lissabon, Manchester United in de pan kon hakken, waarop de Mancunians kwamen smeken om mij over te kopen voor £ 12.000.000.

Historische nummers zeven zoals George Best, Eric Cantona en David Beckham verbleekten met wat ik op Old Trafford heb neergezet : ik won in 2008 met Manchester de Premier League, de Champions League en de Wereldbeker en werd dat jaar ook wereldvoetballer van het jaar.

Jij hebt er voor gezorgd dat in 2009 Real Madrid me overkocht voor de hoogste transfersom tot dan toe met name € 94.000.000.

Bij de Koninklijke won ik de Champions League in 2014 en werd wereldvoetballer van het jaar in 2013 en 2014.

Zet nu de kroon op je werk en laat me schitteren in de Champions League finale tegen Atletico en in het Europees kampioenschap in Parijs met Portugal.

Uw overwinning is mijn overwinning!"

"Dacht je dat, Christiano?", klonk een spottende stem in zijn rug en deze keer niet op de schel kleppende toon van een geraamte.

Ronaldo draaide zich om en stond oog in oog met een kleine oude man in bruine monnikspij.

"Dacht je heus dat God de bal gaat manipuleren zodat je roemruchte doelschoten feilloos binnen het kader landen en dat hij de keeper 2 seconden gaat verlammen zodat die nooit op tijd is om jouw majestueuze bal uit de netten te halen? Dacht je Ronaldo, dat je een dealtje kan sluiten met de Allerhoogste hier in deze Capelo dos Ossos?"

"Wie ben jij?", antwoordde Ronaldo verschrikt en geïrriteerd. Ik had afgesproken om in deze kapel alleen te zijn en ik heb geen vreemde snoeshanen nodig om mij de les te spellen."

"Rustig vriend", klonk het van de andere kant: "Het zijn onze broeders Franciscanen die in de 16e eeuw als onderdeel van onze Sint Franciscuskerk deze kapel hebben  gebouwd met beenderen en schedels van meer dan 5000 mensen. 

Jij bent onze gast, Christiano, en je hoort je hier te gedragen.".

Het was lang geleden dat iemand Ronaldo op deze toon had aangesproken.

Hij stond op het punt de monnik de mantel uit te vegen maar op het laatste moment hield hij zich in toen hij dacht aan de reden waarom hij naar de kapel was langsgekomen.

"Wat wil je?", vroeg Ronaldo met een cynisch ondertoontje.

"Wat wil jij en wat wil God?", antwoordde de monnik.

"Ik wil winnen en God ook veronderstel ik" was de repliek.

"Maar je bent niet bepaald de grootste katholiek, mijn vriend.

Je avontuur met het Russische topmodel Irina Shayk zou een jaartje geleden afgesprongen zijn en voordien had je ook wel regelmatig een babe in bed.

Bovendien vind je het niet nodig dat je zoontje een moeder heeft en haar vermoedelijk zelfs niet kent."

"Ik heb een moeder gehad die me niet wou; dan heb je beter geen moeder." klonk het niet zonder enige emotie.

"In 2005 was er een aanklacht tegen jou wegens verkrachting, Ronaldo, je bent een graag geziene gast op wijnproeverijen en recent zou je nog een tripje hebben versierd ergens in de mondaine badsteden van de Algarve."

"Dat van dat hotel in London was éénmalig en leugenachtig en men vindt het nodig om dat 25 keer in de gazet zetten", antwoordde Ronaldo : “En inderdaad ik promoot de Alentejowijnen als exportproduct voor Portugal in publieke proeverijen.

Wat die strandvakantie betreft, was het zo’n slecht weer dat ik mij teruggetrokken heb voor een paar dagen in de Convento do Espinheiro, net buiten Evora, voor bezinning en reflectie.

Net voor ik hierheen kwam ben ik voorbij de Romeinse Dianatempel, de 12^de eeuwse Sé-kathedraal binnengestapt om te bidden.

Bovendien geef ik tonnen geld uit aan goede werken zoals “Save the Children”, een programma voor het bestrijden van honger en obesitas bij kinderen, voor de bouw van een Kankercentrum in Madeira en een project voor scholen in Gaza.”

"Wil je echt goede werken doen, Ronaldo, wees dan zoals onze stichter, de heilige Franciscus van Assisi : geef al je bezit aan de armen, leef vroom en ascetisch en dank God voor de zon de maan en in de natuur." 

“Luister goede vriend Franciscaan, "antwoordde Ronaldo: "Ik ben opgeklommen uit de middle of nowhere om met onuitputtelijke wilskracht en talent te bereiken wat ik nu heb bereikt : een wereldster en een voorbeeld voor alle jongeren die in moeilijke omstandigheden moeten opgroeien.

Ik zie geen enkele reden om dit zomaar op te geven en ik zal alles doen om te behouden en te verdedigen wat ik heb bereikt. Ik vraag alleen aan u en mijn God een beetje steun en geluk om in de komende weken mijn ster nog eens te laten blinken."

"Meneer Ronaldo, de meest rustige, vlakke en onverstoorbare rivier van Portugal is de Guadiana. Nochtans is er een punt waar het breed kabbelende water plots wordt samengeperst tussen gecarveerde rotsen en naar beneden gespuwd in brutalerend kolkschuim. Het is de plaats waar een wolf met één sprong de andere oever kan bereiken.

Kijk naar de oceaan hoe zijn harmonieus golvend oppervlak transformeert in een schuimorkaan te pletter stuwend tegen een zanderige branding of ingesloten karstformaties.

Eén seconde, Ronaldo en je mooie wereld vergaat."

"Maar heb je ook gezien, beste broeder, hoe een regenboog opstijgt vanuit diezelfde zee tot aan de hemel als een meerstemmig coloriet van hoop voor alle volkeren, meteen ook symbool van de wereldkampioen?”

Een regenboog had de  Franciscaan niet zien aankomen maar hij vervolgde met een misprijzende glimlach: "Heb je het opschrift niet gelezen, Ronaldo, toen je deze kapel binnenwandelde?"

En hij verdween.

                       "Wij Beenderen Die Hier Zijn, Verwachten De Uwe"

Ontdaan draaide Ronaldo zijn rug naar de kapel.

“En? Heb je God kunnen overtuigen?", vroeg een journalist.
"Misschien heeft God mij wel overtuigd", klonk het stoïcijns.